İnsanlığın var oluşundan boyunca rüyalar önem kazanmış, bireyler gördükleri rüyaların anlamını ilgi ermişlerdir. Rüyaların yalnızca geçmişe bağlı olmadığı, ileri hakkında da bilgi verildiği inancı da vardır. Hemen hemen herhangi bir gün gördüğümüz rüyaların yorumlarını web üzerinden aratır, şu hususta bilgiler sahipli olan büyüklerimize şu rüyanın hangi mana içerdiğini sorarız.
Görülen rüyaların amel boyutunun hangi olduğunu, görülen rüyalarla amel söylenir mü şeklindeki kafamızı karıştıran sorulara reaksiyon bulmaya çalışacağız. İşte rüya ve ayrıca amel arasındaki ilişki hakkındaki herhangi bir şey.
Rüya Nedir, Rüya Çeşitleri Nelerdir?
Rüyaların bizler üzerindeki etkisi oldukça fazladır, hatta öyle ki bazı kişiler gördükleri rüyalarla hareket ederler. Sizlere rüyanın kısaca hangi olduğunu açıklayarak, gördüğünüz rüyaların amel boyutunu açıklamaya çalışacağız.
Rüya kelimesi Arapça’dan dilimize giren yalnız kelimedir. Rüya, Ra-Ye fiil kökünden gelmiş, hayalinde tek şey görmek anlamına olur. Rüya yalnız çok bilgi insanın tarafından tanımı yapılmış, açıklanmaya çalışılmıştır. Örnek verecek olursak İbn-i Haldun rüya tanımı: Manevi tek şey olup düşünde iken insani olan ruhun, manalar alemine dalması sonunda gaibten üstüne akseden varlıkların şekli ve ayrıca suretini tek anında görmesinden ibarettir.” Rüyalar pratik olarak herhangi bir akşam gördüğümüz, uyandığımız anında anlamını öğrenmek için elimizden geleni yaptığımız, zaman zaman rüya, düşünceler zaman zaman ve yalnız sinyal şeklindeki görüntülerdir.
Peygamber Peygamberimiz rüyayı şu şekilde tanımlar;
– Sizden biriniz sevdiği yalnız rüya görürse, o Allah’tandır. Bunun için Allah’a hamd edip rüyasını söylesin. Hoşuna gitmediği tek rüya görürse, o şeytandandır. Şerrinden Allah’a sığınsın ile onu kimseye ve açmasın. Değilse üstüne kötülük verecektir.”
– “Rüya üçtür. Tanrı tarafından olup müjde veren i̇yi rüya, üzüntü verip şeytandan ulaşılan rüya ile insanın kendisini kendine yalnız şeyler söyleyip tasavvur ettiğinden oluşmaya ulaşılan rüya.”
İslamiyet’e göre rüya üçe ayrılır;
1. Salihi, Rabbani Rüya; Yüce Allah tarafından gösterilen, aydınlık, insanın hayırlı hissetmesini sağlayan rüyalardır.
2. Şeytani Rüya: Şeytan tarafından gösterilen, insanın huzurunu kaçıran, yanlış bağlantıya saptıran insanı huzursuz eden rüyalardır.
3. Bilinçaltı Rüyaları: Gün içinde düşündüklerimizi, gördüklerimizi, yaşadıklarımızı uykudayken görmemizdir.
Rüyaların dini boyutu böyleydi. Daha detaylı bilgiler için “Rüya Nedir ve ayrıca Niçin Rüya Görürüz?” adlı içeriğimize göz atabilirsiniz.
Görülen Rüyalar ve Amel Ifade edilir mi?
Rüyalara amel edilmeli mü, yani gördüğümüz rüyalar doğrultusunda hareket etmeli miyiz? Sıkça sorulan şu soru insanların çoğunun sıkıntı çektiği konulardan biridir. Şu konuyu sizlere din alimlerinin ayetlerden bağlantıya çıkarak, hadislerle edindiğimiz bilgi doğrultusunda ifade etmeye çalışacağız.
İslam alimleri ve ayrıca rüya ve amel ifade edilir mü sorusunun cevabı, çok net anlatım ve “edilmez” şeklindedir. Yusuf suresi, Saffat Suresi, Enbiya ve ayrıca Fetih surelerinde bildiğimiz rüyalarında, dinde Kuran’da konumu oldukça önemlidir. Ama rüyalar yalnız dini hüküm içermez ile bu vakitten bağlantıya çıkarak bunlara amel edilemez. Hz. Yusuf rüyasında on tek yıldızın, ayın ve ayrıca güneşin başına secde ettiğini görür. Bunun anlamını bildiği şartta işlemediği tek suçtan cezalandırılmış, zindanlarda fazla süre yatmıştır, köle şeklinde satılmıştır. Sonrasında bağımsızlığını kazanan Yusuf peygamberin şu şekilde rüya ve ayrıca etmemiş olması bunun en büyük kanıtıdır.
Rüyalarınıza göre hareket etmeyiniz. Gördüğünüz rüyalar çıkabilir, fakat rüyalarınız doğrultusunda hareket etmeniz doğru değildir ancak salihi yani Yüce Allah tarafında gösterilen rüyaları dikkate almalısınız. Örneğin: Namaz kılmıyorsanız; rüyanızda kişinin size namaz kılmanız gerektiğini söylemesi, kendinizi namaz kılarken görmenizi görürseniz o yıllar şu namaz kılmanız gerektiği şeklinde yorumlayarak; namaza başlayabilirsiniz.
İbn-i Hazm der ki; “Peygamberlerin rüyaları dışında herhangi yalnız mevzuda yalnız kişinin rüyası ve ayrıca (dini ve ayrıca toplumsal alanda) hüküm vermek kesinlikle caiz değildir. Çünkü rüya, (zannî tek bilgi olması nedeniyle) sözü öldürür. Rüyanın doğru olup olmadığını tespit etmenin imkânı yoktur. Rüyalarda ara sıra zıddı ve ayrıca kıyas vardır. Dinde ise kıyas, benzeri ve ayrıca yapılır. Şu sebeple rüyalarla dini hükümler çıkarılamaz, dini ömür ihsas edilemez, şu hakikatlere terstir.
Rüyaların çoğu bilinç altımızın bizlere oynadığı oyunlar şeklinde olabilir ya da da şeytan tarafından gösterilen bizleri yanlışa sürükleyebilir. Örneğin; rüyanızda ak sakallı tek dedenin sizlere içkinin günah olmadığını söylemesi, sizin yaptıklarınızın günah olmadığını söylemesi şeklinde dine kötülük verecek, sizleri kandıran rüyalara kesinlikle amel edilmemesi gerekir. Ama rüyalar zaman zaman uyarı amaçlı olabilir. Şu şartta yine ve ayrıca bağlayıcılığı yoktur, fakat dikkate alınabilir.
Rüyalar ile ilhamlar, Rabbani ile kutsal; şeytani ve ayrıca nefsani olabilir. Bu durumdan dolayı bazı İslam alimleri şu üç şartın yerine getirmesi şeklinde ama dikkate alınabilir.
1. Görülen rüya ile ilham, dinimizin emirlerinden birini kaldıracı yoksa yasaklayıcı şekildeyse; günah kılınan şeylerden birini helal edici cinsten ise, yani dine aykırı ise kesinlikle amel edilmemelidir çünkü şu rüyalar şeytan tarafından gösterilen rüyalardır.
2. Rüyanın güvenilir olduğunu, tüm insanlar tarafından itimat edildiği, Ebu Hanife, Şafi, İmamı Rabbani gibi kişiler olmalıdır. Tüm insanlar o zatın hileli söylemeyeceğini ile dinin esaslarını bilen, yaşayan bir birey olduğunu kabul etmesi gerekir.
3. Rüyalar doğrultusunda kesinlikle dinin yalnız emriymiş gibi gösterilmemeli, yalnızca şu rüyalar örnek olarak nitelendirilerek anlatılabilir. Rüyalar birer ikazdır. Bağlayıcı ile zorlayıcı asla olmamalıdır.
Kısaca;
Yukarıda belirttiğimiz gibi rüyalar üçe ayrılıyor. Şu rüyalar içinde ancak Salihi Rabbani rüyaları dikkate alabilir; ama şu rüyalara da amel etmemiz doğru olmayacaktır çünkü bunun belirleyici, asıl yalnız hükmü yoktur. Özellikle dini hüküm veren rüyalar, dinimize aykırı yasakları meşru kılan rüyalar şeytanın oyunu olabilir. Bunlara uyulması, inanılması halinde şirke düşecek kadar büyük günahlara sürüklenebilirsiniz. Gördüğünüz güzel rüyaları gönlü geniş, bilgi sahiplik insanlarla paylaşarak onların görüşlerini alabilirsiniz. Yeniden belirtmek gerekirse rüyaların bizler üzerinde bağlayıcı hükmü yoktur, görülen rüyalara amel edilmemesi gerektiğini söyleyelim. Siz ve ayrıca şu konudaki görüşlerinizi, araştırma aşamasında yapmış olduğunuz bilgileri, paylaşabilirsiniz.
Rüyanın amel boyutu yukarıda paylaştığımız gibidir. Öyleyse rüya tabirinin İslamiyet’te rolü nedir? Detaylı bilgiler için “İslama Göre Rüya Tahmini Nedir? Rüya Tabiriyle İlgili Ayetler” adlı içeriğimizi inceleyebilirsiniz.
Amel Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Rüya ve ayrıca amel arasındaki ilişkiyi detaylıca anlattık. İçeriğimizin şu kısmında amel hakkında istek edilen soruları cevaplayacağız. İşte ameller hakkında sıkça sorulan sorular.
Amel hangi demek din?
Amel, Arapça kökenli tek sözcüktür. Tek amacı gerçekleştirmek üzere yapılan iş anlamına çıkan amel, dinimizde ise daha çok kulun dünya ömürı itibaren işlediği günahlar ile sevaplar için kullanılır. Amel-i şans, hayırsız, kötü iş; amel-i doğru ise hayırlı yalnız iş anlamına gelmektedir.
Ametler niyetlere göredir hangi demek?
Peygamber (s.a.s): Ameller, niyetlere göredir. Her bir kişi yaptığı işin karşılığını niyetine göre alır. Kimin niyeti, Allah’a ve ayrıca Rasulüne hicret etmekse eline geçecek sevap da Yüce Allah ve ayrıca Rasulüne hicret sevabıdır.
İnsanın amel defterinin üstüne temsil edileceği yer neresidir?
Kuran’da günahkar kullara kitabın solundan, mümin kullara ise sağından verileceği açıkça söyleyiş söylenir. İşlediği sevaplar ile günahlar eşit ise Araf’ta bekletileceklerdir.
Bir yanıt yazın